Hướng dẫn cách lái xe số tự động chi tiết, dễ hiểu cho lái mới

10:24 | 15/06/2022 - Mai Hương
Theo dõi Auto5 trên
Xe số tự động ngày càng trở nên phổ biến và được ưa chuộng bởi những tiện ích mà chúng mang lại. Mặc dù xe số tự động được đánh giá là dễ lái và ít thao tác hơn nhưng không phải ai cũng có thể lái xe số tự động dễ dàng. Sau đây, Auto5 gửi đến bạn bí kíp "lái lụa" chỉ với 10 phút học lý thuyết một cách đầy đủ nhất.

Trong thực tế, rất nhiều lái xe khi sử dụng xe số tự động vẫn giữ những thói quen của cách chạy xe số sàn. Điều này sẽ gây ra những nguy hiểm tiềm ẩn khi vận hành. Dưới đây là tổng hợp thông tin hướng dẫn lái xe số tự động đầy đủ & khách quan nhất, giúp những "lái mới" tự tin & an toàn trên mọi cung đường.

Tìm hiểu thông tin về xe số tự động

Xe số tự động là gì?

Xe số tự động là những dòng xe sử dụng hộp số tự động AT hoặc hộp số vô cấp CVT. Loại hộp số này được sản xuất với tính năng tối ưu có thể sang số một cách phù hợp với điều kiện vận hành của xe. Với dòng xe số tự động, người lái giảm bớt được nhiều thao tác rườm rà. Thay vào đó, tài xế có thể tập trung cho việc quan sát khi lái xe và dễ dàng xử lý tình huống bất ngờ.

Xe số tự động

Ưu điểm của lái xe số tự động

Thuận tiện, dễ lái, không tốn nhiều sức là ưu điểm mà được nhiều người sử dụng xe số tự động công nhận. Khi lái xe số tự động, người lái chỉ cần quan tâm tới chân ga và chân phanh.

Bên cạnh đó, việc lái xe số tự động giúp lái xe đỡ mệt khi du chuyển trong nội thành thành phố, nơi thường xuyên xảy ra ùn tắc kéo dài.

Tuy nhiên, cũng vì ưu điểm này mà phần lớn những người lái xe số tự động chưa thật sự quan tâm đến hướng dẫn lái xe số tự động an toàn.

Ưu điểm của lái xe số tự động

Lái xe số tự động có khó không?

Lái xe ô tô số tự động được ví như đi xe máy tay ga. Tài xế chỉ việc lên xe, đề máy, nhả phanh và đạp ga là đi. Không cần lo lắng về việc xe bị tắt máy hay tốc độ của xe ở mỗi số.

Ý nghĩa các ký hiệu xe số tự động

Các ký hiệu cần biết trước khi lái xe số tự động

Ký hiệu Ý nghĩa
P (Park) Đỗ xe lâu tại một điểm
R (Reverse) Dùng để chạy lùi, lùi đỗ xe
N (Neutral) Số Mo, ngắt truyền động hộp số, sử dụng khi xe phải cứu hộ
D (Drive) Sử dụng để xe di chuyển về phía trước
Một số ký hiệu khác
M (Manual) Hoạt động giống số sàn, cho phép xe chuyển sang số 1,2,3,4,5 và ngược lại.
S (Sport) Số thể thao, hoạt động gần giống như chế độ M.
D1, D2 Sử dụng khi đi tốc độ chậm, đường khó đi hoặc tăng tốc
OD (Overdrive) Về số khi cần tăng tốc để vượt
L (Low) Số thấp, sử dụng trong các trường hợp tải nặng, lên dốc & xuống dốc
B (Brake) Sử dụng để hãm tốc bằng động cơ khi xuống dốc. Ký tự này thường có trên hộp số tự động vô cấp.

Hướng dẫn lái xe số tự động chi tiết, dễ hiểu cho lái mới

Lái xe ô tô số tự động được chia làm 2 bước chính. Đó là chuẩn bị lái & quá trình lái.

1. Chuẩn bị trước khi lái xe

Công tác chuẩn bị trước khi lái xe số tự động gồm các bước sau:

Công tác chuẩn bị trước khi lái xe

Bước 1: Nắm chắc luật giao thông đường bộ

Trước khi sử dụng xe số tự động, tài xế cần nằm lòng một số nguyên tắc cơ bản như:

  • Dừng xe cho người đi bộ
  • Tuân thủ biển báo giao thông
  • Chú ý tốc độ giới hạn trong khu vực

Bước 2: Làm quen với hệ thống phanh & ga

  • Xe số tự động được thiết kế với bộ ly hợp côn tự động, vì vậy nên chỉ có chân ga & chân phanh cần thao tác. Vì vậy, các bác tài "mới" cần có thời gian làm quen với hệ thống phanh và ga của xe để quá trình vận hành được dễ dàng hơn.
  • Bàn đạp phanh ở phía bên trái và có kích thước lớn hơn so với bàn đạp chân ga. Bàn đạp chân ga có kích thước nhỏ hơn nằm ở phía bên phải. Đối với những dòng xe số tự động, bàn đạp phanh & đạp chân ga khá nhạy. Chỉ cần 1 lực nhỏ lên bàn đạp sẽ cảm nhận được sự hồi đáp của xe.

Bước 3: Nắm vững các ký hiệu trên cần số

  • Nhược điểm của xe số tự động là sử dụng nhiều ký hiệu. Mỗi ký hiệu có một mục đích riêng nên tài xế cần nắm kỹ các ký hiệu này. Phần ký hiệu và giải nghĩa đã trình bày chi tiết ở phía trên để bạn đọc tham khảo.

Bước 4: Điều chỉnh ghế, gương & vị trí vô lăng cho phù hợp với người lái

  • Điều chỉnh ghế ngồi sao cho tư thế đạp chân ga/ chân phanh & điều khiển vô lăng thoải mái nhất. Ghế lái có vị trí quá gần hoặc quá xa với vô lăng khiến tài xế khó điều khiển bánh lái, khó kiểm soát chân ga và chân phanh.
  • Điều chỉnh gương chiếu hậu để có được tầm quan sát tốt nhất

Bước 5: Kiểm tra an toàn trước khi khởi động động cơ

Kiểm tra an toàn trước khi khởi động động cơ gồm các bước sau đây:

  • Đảm bảo tất cả các cửa đều khóa chặt
  • Thắt dây an toàn đúng quy định cho tài xế và hành khách
  • Kiểm tra bảng điều khiển không còn đèn báo sáng
  • Đặt điện thoại ở chế độ rung hoặc chuông nhỏ, tránh làm mất tập trung khi lái xe.

Ngoài ra, trước khi tiến hành lái, tài xế cần kiểm tra phanh tay đã ở vị trí phanh chưa. Cần số có đang ở vị trí P không và đặt chân vào đúng chân phanh.

Các bước chuẩn bị lái xe số tự động

Xem thêm:

2. Cách lái xe số tự động đúng kỹ thuật và an toàn

Quy trình khởi động và vận hành xe số tự động

Bước 1: Cắm chìa khóa vào ổ & khởi động xe

Gồm các thao tác sau:

  • Đặt chân lên phanh
  • Đạp hết chân phanh
  • Thả phanh tay

Bước 2: Chuyển xe sang chế độ lái phù hợp

  • Nếu bạn đang lái xe về phía trước, chuyển sang số D
  • Nếu đang muốn lùi xe hoặc lùi xe ra khỏi điểm đỗ thì chọn R

Chú ý, trong quá trình lùi xe phải kiểm tra gương chiếu hậu, đặt tay lên ghế hành khách và quay đầu sang phải để nhìn về phía sau.

Bước 3: Nhấc chân ra khỏi phanh và cảm nhận chiếc xe đang di chuyển

  • Chân phải đạp phanh & dần dần hạ hết tay phanh, quan sát trước sau bằng gương chiếu hậu trước khi cho xe di chuyển.
  • Bỏ chân ra khỏi phanh và từ từ nhấn chân ga để xe tăng tốc, cảm nhận xe di chuyển và tăng tốc tới tốc độ mong muốn, phù hợp với luật giao thông

Bước 4: Tăng tốc xe

  • Chú ý tăng tốc độ phù hợp trên quãng đường di chuyển
  • Tăng tốc độ bình tĩnh và không đẩy chân ga quá mạnh có thể gây nguy hiểm

Bước 5: Dừng đỗ xe

  • Sử dụng chân phải đạp chân phanh cho đến khi xe dừng hẳn
  • Kéo phanh tay và cần chuyển về số P
  • Tắt động cơ
Cách lái xe số tự động

Hướng dẫn xử lý các trường hợp khẩn cấp với xe số tự động

Trong các trường hợp gặp sự cố như xe mất phanh hay bị kẹt ga, tài xế cần bình tĩnh để động cơ chạy bình thường và không tắt máy xe.

  • Trường hợp xe mất phanh:

Trong trường hợp này, tài xế cần chuyển cần số tay về các cấp số 1,2,3 (nếu đang chạy trên đường dốc) hoặc về số N (khi đang chạy trên đường bằng, đường thẳng). Tuyệt đối tài xế không chuyển cần số về N khi xe đang chạy trên đường dốc. Mục đích về số để hãm tốc và tài xế đánh lái cho xe đi vào làn đường an toàn.

Khi tốc độ đã giảm đáng kể thì tài xế kéo phanh tay từ từ cho đến khi xe dừng hẳn.

  • Trường hợp xe kẹt ga

Trong trường hợp này, tài xế chuyển cần số về N để ngắt truyền động không cho xe tiếp tục chạy nhanh hơn nữa. Từ đó, đạp chân phanh để giảm tốc từ từ đến khi xe dừng hẳn.

Kinh nghiệm cho người mới lái xe số tự động

Dưới đây là 5 nguyên tắc dành cho "xế mới" khi sử dụng xe số tự động để an toàn hơn khi chưa có nhiều kinh nghiệm lái xe:

Không điều chỉnh ghế, vô lăng, gương chiếu hậu khi đang di chuyển

Việc điều chỉnh ghế, vô lăng, gương chiếu hậu trong quá trình di chuyển dễ khiến tài xế phân tâm và lệch tay lái. Trong quá trình di chuyển nếu thấy chưa thoải mái, muốn chỉnh lại thì nên dừng xe lại, cho xe vào lề đường theo đúng luật giao thông để điều chỉnh.

Kinh nghiệm lái xe số tự động

Lái xe bằng chân phải

Điểm khác biệt của xe số tự động so với xe số sàn là chân côn đã được loại bỏ. Tài xế không cần phải dùng chân trái để điều khiển xe. Điều này có thể giúp việc lái xe trở nên dễ dàng và thoải mái hơn nhưng cũng trở thành nguyên do của tai nạn nếu tài xế bất cẩn.

Do vậy khi lái xe số tự động, tài xế chỉ cần dùng chân phải để kiểm soát cả chân ga và chân phanh để tránh đạp nhầm cả hai cùng một lúc.

Lái xe bằng chân phải

Luôn đặt chân phải ở một trong hai vị trí ga hoặc phanh

Tài xế cần học điều chỉnh chân phanh thật nhuần nhuyễn, đặc biệt là xế mới. Bởi khi nhả chân ga, xe số tự động có xu hướng giữ tốc độ, thậm chí lên số cao và tăng tốc khi xe xuống dốc.

Khi đang di chuyển, nếu tốc độ đã ổn định, không cần tăng tốc, tài xế nên để chân phải hờ ở chân phanh luôn. Điều này khá cần thiết trong trường hợp cần hãm tốc bất ngờ, tránh trường hợp đạp nhầm chân ga.

Luôn đặt chân phải ở một trong hai vị trí ga hoặc phanh

Không chuyển về số N khi đang lăn bánh

Một điều tối kỵ khi lái xe số tự động là không được chuyển về số N khi xe còn đang di chuyển. Thao tác chuyển số từ D và N khi xe đang lăn bánh sẽ làm giảm tuổi thọ của hộp số và gây nguy hiểm cho tài xế khi khó kiểm soát tốc độ của xe.

Nhiều tài xế cho rằng về số N lúc xe đang lăn bánh trong trường hợp xuống dốc hay chờ đèn đỏ là đang tiết kiệm nhiên liệu. Nhưng đây là quan điểm sai lầm bởi khi ở số N, xe không thể phanh động cơ khi giảm tốc và có thể dẫn đến tai nạn và chấn thương. 

Không chuyển về số N khi đang lăn bánh

Làm quen với xe trước khi sử dụng

Mặc dù xe số tự động được thiết kế giúp lái xe thuận tiện và thoải mái hơn nhưng nếu tài xế chủ quan, không làm quen kỹ với xe thì chính sự thuận tiện này lại là nguyên nhân gây ra tai nạn ngoài ý muốn.

6 sai lầm vô cùng nguy hiểm khi lái xe số tự động

Những sai lầm tưởng chừng như quá căn bản khiến tài xế lơ là nhưng đây đều là những nguy hiểm tiềm ẩn khi vận hành. Là xế mới, nên chú ý 6 sai lầm thường mắc phải khi lái xe số tự động.

1. Để chân chờ ở bàn đạp ga

Với xe số tự động, các thao tác đều được tích hợp vào cùng một chân nên những sai lầm xảy ra thường thuộc về hành vi sử dụng chân sai cách. Việc không thực hiện đúng nguyên tắc "đặt chân phanh khi không tăng tốc" thường gây ra những sự cố đáng tiếc.

Về nguyên tắc, nếu không đạp ga thì lái xe cần chuyển ngay mũi chân sang bàn đạp phanh. Do lái xe không chuyển mui bàn chân sang bàn đạp phanh mà để ở bàn đạp ga nên khi xảy ra sự cố, thay vì đạp phanh lái xe lại đạp ga.

Đáng chú ý, việc đạp chân ga quá mạnh khiến xe lồng về phía trước. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra các vụ tai nạn thương tâm bởi "xe điên" hiện nay.

Để chân chờ ở bàn đạp ga

2. Chọn số N để đổ đèo

Nhiều tài xế có quan điểm rằng, khi đổ đèo nên cho xe về số N để tiết kiệm nhiên liệu nhưng quan điểm này vô cùng sai lầm. Bởi số N là số trung gian nên khi đổ dốc, xe sẽ không hãm động cơ mà lại chuyển động theo quán tính làm xe trườn đi nhanh hơn, điều này sẽ gây nguy hiểm tới tài xế trong một số tình huống bất ngờ.

Không chỉ vậy, khi để số N mà lái xe thường xuyên rà phanh sẽ làm phanh nóng, rất dễ dẫn đến việc cháy má phanh, mất thắng. Vì vậy, trong trường hợp này tài xế nên sử dụng chức năng bán tự động hoặc về cấp số thấp để hãm động cơ mà không cần dùng phanh.

Chọn số N để đổ đèo

3. Bỏ quên chế độ chuyển số tay

Đa phần xe số tự động ngày nay đều tích hợp số tay, số thể thao nhưng nhiều "xế mới" thường chưa nắm rõ cách sử dụng những chế độ này trong các tình huống lái xe.

Tuy nghe có vẻ phức tạp nhưng trên thực tế khá đơn giản. Về cơ bản, chức năng này cho phép tài xế dùng cần số hoặc lẫy số để chuyển đổi giữa các cấp số 1,2,3,4,... theo ý muốn chứ không "phó mặc" việc sang số tự động cho xe như ở chế độ D.

Hiện nay, trên một số xe đời cũ, chế độ chuyển số tay chỉ giới hạn ở vài cấp số 1,2 hoặc 1,2,3. Còn lại là thường sử dụng chế độ chuyển số bán tự động +/- thông qua cần số hoặc lẫy chuyển số tích hợp trên vô lăng.

Bỏ quên chế độ chuyển số tay

4. Chuyển về số P không đúng cách

Hiện nay, không ít xế mới sử dụng ô tô với hộp số tự động có thói quen chuyển cần số về vị trí P trước, rồi mới kéo phanh tay khi dừng & đỗ xe. Theo quan điểm nhiều tài xế, việc chuyển cần số về vị trí P hay kéo phanh trước thường không quan trọng khi đã đảm bảo thực hiện hết các thao tác để đỗ xe an toàn.

Tuy nhiên, trong trường hợp đỗ xe tại các vị trí không bằng phẳng, việc tài xế chuyển cần số về vị trí P trước khi kéo phanh tay sẽ góp phần gây ảnh hưởng xấu tới các chi tiết trong cơ cấu hộp số.

Chuyển về số P không đúng cách

5. Đạp mạnh chân ga khi tăng tốc

Nhiều xế mới thường chuyển cần số xe sang D sau đó đạp nhanh chân ga để tăng tốc, giúp xe nhanh chóng đạt tốc độ cao. Đây là quan điểm sai lầm, bởi các thao tác chuyển số khi điều khiển xe số tự động đều dựa trên nguyên tắc "nhấn chân ga để nâng số và nhả chân ga" để hạ số.

Vì vậy, nhấn nhẹ chân ga để lấy vận tốc vừa đủ, sau đó nhả nhẹ chân ga nhằm giảm vòng tua động cơ rồi tiếp tục nhấn chân ga từ từ để chuyển số mới là cách tăng tốc an toàn và tiết kiệm nhiên liệu cho xe.

Đạp mạnh chân ga khi tăng tốc

6. Không sử dụng chế độ thể thao

Trên xe số tự động vẫn được trang bị chế độ số thể thao, số tay hay số bán tự động với ký hiệu “+,-” hoặc “M1, M2, L1, L2”… Khi cần chuyển xe sang chế độ này, xe sẽ không còn tự động lên số theo tốc độ, bạn có thể điều chỉnh số theo mục đích.

Điều này sẽ giúp xe bền hơn & hạn chế nguy cơ tai nạn. Lưu ý, với số D+ & D- sẽ hỗ trợ xe do chuyển lên & xuống dốc an toàn.

Không sử dụng chế độ thể thao

Với những thông tin mà Auto5 đã chia sẻ sẽ phần nào giúp các "xế mới" có thể lái thành thạo và thoải mái trên những chiếc xe có chế độ lái tự động và luôn an toàn khi tham gia giao thông.

Theo Tạp chí Người Đưa Tin - Link gốc

Mẫu xe phổ biến ở Việt Nam

Hãng xe tìm kiếm nhiều nhất
Mẫu xe