Lái mới hoặc mua xe lần đầu, nên mua số sàn hay số tự động?

Để có sự lựa chọn phù hợp, người mua phải hiểu rõ về ưu nhược điểm mỗi loại và nhu cầu mình cần sử dụng là gì.

Trong bài viết này, bạn sẽ nhận được:

• Hộp số là gì?
• Khái niệm, sự khác nhau, ưu - nhược điểm giữa hộp số sàn với hộp số tự động và
• Nên chọn xe được trang bị hộp số sàn hay hộp số tự động

Ngày nay, xu hướng sản xuất cũng như nhu cầu sử dụng đang nghiêng hơn về phía xe số tự động. Đa số người mua sẽ chỉ lưu ý được 2 đặc điểm giữa hai loại số sàn và số tự động là xe số tự động sẽ dễ sử dụng hơn, còn xe số sàn sẽ có giá thành rẻ hơn.

Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về hai loại, chúng ta cần nắm rõ hơn trước tiên về khái niệm hộp số trên xe ô tô là gì? Và nó có tác dụng gì trong vận hành?

Xem thêm:

• Lần đầu mua ô tô nên mua xe gì?
• Mua ô tô nên chọn máy xăng hay máy dầu?

Hộp số là gì?

Bất kỳ phương tiện sử dụng dẫn động động cơ nào cũng đều có bộ phận hộp số. Bởi hộp số là cơ cấu trung gian kết nối giữa động cơ và các bánh xe.

Hộp số là một hộp kim loại chứa một hệ các bánh răng. Nó thuộc hệ dẫn động của xe, có nhiệm vụ lấy sức mạnh từ động cơ và truyền đến các bánh xe để cung cấp năng lượng giúp chiếc xe di chuyển.

Hơn nữa, hộp số còn có chức năng thay đổi tỷ số truyền giữa động cơ và bánh xe, đảm bảo xe có thể hoạt động ổn định khi tăng giảm tốc độ.

Các dòng ô tô hiện đại ngày nay sử dụng hai loại hộp số phổ biến là số sàn và số tự động. Theo đó, mỗi loại hộp số được trang bị cho xe hơi sẽ đem đến những trải nghiệm khác nhau.

Xe số sàn là gì?

Xe số sàn (hộp số sàn) với nguyên tắc hoạt động dựa trên ly hợp ma sát dạng đĩa hỗ trợ ngắt hoặc kết nối chuyển động từ động cơ đến hộp số. Ly hợp ma sát dạng đĩa được điều khiển thông qua chân côn và bên trong hộp số sàn gồm trục sơ cấp và trục thứ cấp.

Trên từng trục sơ cấp hay thứ cấp sẽ có bánh răng và các khớp cố định với nhau tạo nên các tỉ số truyền ứng với từng cấp số của xe.

Các dòng ô tô đời đầu thường sử dụng hộp số sàn dạng lưới trượt có 3 tỉ số truyền. Hiện nay, số lượng tỉ số chuyển tiếp đã tăng lên thành hộp số sàn 5 cấp hoặc 6 cấp.

Xe số tự động là gì?

Điểm đặc biệt của xe số tự động là không cần bất kỳ đầu vào điều khiển nào để thay đổi bánh răng phía trước. Hộp số tự động bao gồm một hộp số, bộ vi sai, trục trong một cụm tích hợp.

Trên thị trường hiện nay, hộp số tự động thủy lực được sử dụng phổ biến với bộ bánh răng hành tinh, bộ biến mô và bộ điều khiển thủy lực. Ngoài ra, còn các loại hộp số tự động khác như: hộp số tay tự động, hộp số biến thiên vô cấp, hộp số ly hợp kép, hộp số tự động điện tử và hộp số điều khiển điện tử.

Ưu nhược điểm của xe số sàn và xe số tự động

1. Xe số sàn

Ưu điểm

• Vận hành an toàn hơn

Chạy xe số sàn tuy phức tạp hơn  nhưng đảm bảo khả năng kiểm soát tình huống tốt hơn. Khi lái xe số sàn, người lái phải sử dụng đến hai chân, chân trái điều khiển bàn đạp côn, chân phải điều khiển bàn đạp phanh và ga.

Ngoài ra, tay người lái xe cần thao tác cần số để chuyển số phù hợp với từng tốc độ và điều kiện vận hành khác nhau. Vì vậy mà lái xe số sàn đòi hỏi người lái tập trung nhiều hơn do phải thao tác nhiều.

Bên cạnh đó, cơ chế hoạt động của xe số sàn cũng hạn chế rủi ro mất kiểm soát tốc độ tốt hơn, tránh được lỗi đạp nhầm chân ga nguy hiểm.

• Tiết kiệm nhiên liệu khi chạy đường trường

Hộp số sàn được điều khiển bởi lực đẩy của chân người lái thông qua bàn đạp côn. Do đó, nếu di chuyển trên đường trường có cùng tỷ số truyền cuối thì xe số sàn được đánh giá là tiết kiệm xăng hơn.

• Sửa chữa, bảo dưỡng đơn giản

Do việc cấu tạo đơn giản nên việc bảo dưỡng xe số sàn cũng đơn giản hơn. Ở xe số sàn, nhờ vào sức mạnh động cơ nên hộp số ít gặp những khiếm khuyết về máy móc hơn.

• Giá thành thấp hơn

Do cấu tạo đơn giản nên chi phí sản xuất hộp số sàn thấp hơn. Với cùng một mẫu xe, phiên bản số sàn luôn rẻ hơn phiên bản số tự động khoảng vài chục triệu đồng.

Nhược điểm

• Thao tác điều khiển phức tạp

Khi lái xe số sàn, người lái phải thao tác nhuần nhuyễn côn-phanh-ga và chuyển số phù hợp. Đặc biệt, lái xe số sàn khá vất vả khi chạy những con đường đông đúc, kẹt xe, ùn tắc. Do đó, những chiếc xe số sàn thường được cho rằng không hợp với phụ nữ hay người lớn tuổi.

2. Xe số tự động

Ưu điểm

• Thao tác điều khiển đơn giản

Các ký hiệu trên cần số xe tự động cơ bản chỉ có P (Đỗ xe) - R (Lùi xe) - N (Tự do) - D (Số tiến). Người lái không cần điều khiển ly hợp, chỉ cần đạp ga và chạy. Ngoài ra, lái xe cũng không cần quan tâm nhiều đến vấn đề chuyển số sao cho phù hợp với tốc độ và điều kiện đường sá bởi mọi vấn đề đã được tự động hóa.

• Di chuyển dễ dàng khi giao thông đông đúc

Khi lái xe vào cung giờ cao điểm, giao thông đông đúc, việc khởi động hay dừng lại liên tục sẽ gặp khó khăn khi phải thực hiện thao tác vào số phức tạp như xe số sàn. Trong khi đó, xe số tự động cho phép người điều khiển di chuyển dễ dàng mà không cần phải thực hiện nhiều thao tác. Vì vậy mà xe số tự động tiết kiệm nhiên liệu hơn so với xe số sàn.

• Di chuyển tốt ở địa hình phức tạp

Xe số tự động cho phép người điều khiển di chuyển dễ dàng trên các cung đường đèo dốc.

Nhược điểm

• Chi phí bảo trì cao

Bởi hộp số tự động có nhiều bộ phận nên sẽ mất nhiều thời gian và chi phí hơn để sửa chữa.

• Tiêu hao nhiên liệu

Xe số tự động phải mất nhiều năng lượng hơn để vận hành như bơm thủy lực, cung cấp áp lực dầu tác động lên các ly hợp.

Xe số sàn hay số tự động tốn nhiên liệu hơn?

Theo lý thuyết, thông qua cơ chế hoạt động của hộp số thì có thể thấy số sàn tiết kiệm xăng hơn. Tuy nhiên, điều này không thực sự chính xác.

Mức tiêu hao nhiên liệu của xe còn chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác. Điển hình là với đường trường, xe số sàn tiết kiệm xăng hơn còn với đường phố đông đúc, xe số tự động có ưu thế hơn do không cần đưa về tỷ số truyền thấp như số sàn.

Ngoài ra, xe số sàn chỉ thực sự tiết kiệm xăng khi lái xe có thể chủ động chuyển cấp số. Tuy nhiên không phải ai cũng thông thạo được điều này. Lái xe số sàn khá phức tạp do nhiều thao tác nên nếu lái xe không thành thạo có thể gây lãng phí nhiên liệu.

Mặt khác, các nhà sản xuất ô tô ngày càng nâng cao khả năng tiết kiệm nhiên liệu cho xe số tự động. Hộp số tự động nhiều cấp hơn với tỷ số truyền chia nhỏ hơn. Điều này giúp động cơ phân phối sức mạnh đều lên các bánh xe khi hoạt động ở tốc độ động cơ thấp, nhờ đó giảm mức tiêu hao nhiên liệu.

Từ những phân tích trên có thể thấy, xe số sàn và xe số tự động - xe nào tiết kiệm xăng hơn còn phụ thuộc nhiều yếu tố. Trong tương lai, xe số tự động ngày càng được cải tiến và có khả năng tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Nên chọn mua xe số sàn hay xe số tự động?

Dưới đây là bảng so sánh một số yếu tố giữa xe số sàn và xe số tự động để người dùng so sánh:

Việc mua xe số sàn hay mua xe số tự động cần thỏa mãn các tiêu chí gồm: nhu cầu, mục đích sử dụng, chi phí nuôi xe, phong cách lái, điều kiện đường sá,...

Người tiêu dùng chỉ nên mua xe số sàn khi :

• Muốn tiết kiệm chi phí
• Mua xe để sử dụng cho kinh doanh, dịch vụ
• Muốn trải nghiệm cảm giác lái chân thật

Người tiêu dùng chỉ nên mua xe số tự động khi:

• Thường xuyên đi trong phố, đô thị đông đúc
• Mua xe cho gia đình sử dụng

Qua bài viết trên chắc chắn sẽ giúp bạn đọc thêm những thông tin về xe số sàn và xe số tự động. Từ đó có thể lựa chọn cho bản thân và gia đình chiếc xe phù hợp nhất.