Vì sao ô tô giá rẻ đang dần biến mất?

Đến cuối năm tới, có thể sẽ không còn tồn tại một chiếc ô tô mới nào ở Mỹ có giá dưới 20.000 đô la (tương đương 493 triệu đồng). Mitsubishi Mirage và Kia Rio đang trên con đường bị “khai tử”, cùng với đó là Nissan Versa. 

Đáng chú ý, chúng sẽ chỉ là những cái tên theo sau hàng chục mẫu xe khác thuộc phân khúc dưới 20.000 đô la đã biến mất tại Mỹ kể từ năm 2019.

Nguyên nhân khiến xe giá rẻ khó lòng tồn tại

Motor1 cho biết, một trong số những nguyên nhân chính đó là dịch COVID-19. Trước năm 2019, giá trung bình của một chiếc xe hơi mới là khoảng 38.000 đô la (tương đương 936 triệu đồng). Nhưng mọi thứ đã thay đổi, khi mà vấn đề cung ứng trong suốt năm 2020 và sau đó đã đẩy chi phí sản xuất tăng cao. Điều đó cũng đã khiến các công ty lặng lẽ loại bỏ các mẫu xe giá rẻ nhất của họ mà không có dấu hiệu thay thế bằng phiên bản mới.

Ford Fiesta và Chevrolet Cruze đều đã bị loại bỏ vào cuối năm 2019. Smart rút khỏi thị trường Mỹ hoàn toàn cùng năm đó. Vào thời gian từ 2019 đến 2023, thị trường ô tô lớn thứ hai thế giới đã “chia tay” Hyundai Accent, Ford EcoSport, Volkswagen Beetle, và Chevrolet Spark.

“Điều này không phải là một hiện tượng mới”, Tyson Jominy, Phó Chủ tịch Phụ trách Dữ liệu & Phân tích tại J.D. Power, nhấn mạnh.

"Thực tế, việc ngừng sản xuất các dòng xe giá rẻ nhất đã bắt đầu trước Covid một vài năm," ông nói. "Những gì chúng tôi thấy kể từ dịch bệnh xuất hiện (đồng nghĩa với gián đoạn chuỗi cung ứng) đó là các công ty ưu tiên các mẫu xe có giá cao hơn trong danh mục sản phẩm của họ và trong mỗi mẫu xe sẽ ưu tiên nhiều nội dung và tính năng hơn để tăng giá. Điều này bắt đầu từ khi chip bán dẫn trở nên khan hiếm, vì vậy các nhà sản xuất ô tô phải khôn khéo chọn nơi để đầu tư nguồn tài nguyên hạn chế của họ."

Giá xe mới tại Mỹ tăng cao

Ông cho biết một số thương hiệu, như Honda, đang tái giới thiệu các phiên bản xe giá rẻ hơn (tuy nhiên bị cắt giảm trang bị) khi thị trường cải thiện. Nhưng ngay cả một chiếc xe như Civic—một mẫu xe thuộc phân khúc phổ thông—vẫn có giá gần 25.000 đô la (tương đương 616 triệu đồng) vào năm 2024. 

Trong khi đó, Honda Accord tại Mỹ giờ có giá 28.000 đô la — tăng 4.000 đô la so với năm 2019, còn mẫu SUV CR-V mới không có giá dưới 30.000 đô la (tương đương 739 triệu đồng).

Điều này hoàn toàn phù hợp với việc giá trung bình của các giao dịch xe hơi tăng lên tại Mỹ, đang là mức 46.000 đô la (tương đương 1,13 tỷ đồng) vào năm 2023, tăng mạnh tới 36% so với năm 2019. 

Nhưng với mức thu nhập trung bình ở Mỹ vào năm 2023 chỉ khoảng dưới 60.000 đô la, điều đó có nghĩa là phần lớn người Mỹ vẫn nằm dưới ngưỡng có thể mua một chiếc xe mới, đặc biệt là khi lãi suất và mức phí của đại lý leo thang. 

Ở năm 2019, thu nhập trung bình khả quan hơn hơn với con số 68.000 đô la và lãi suất chỉ xấp xỉ 2%.

Tuy nhiên, thị trường ô tô Mỹ vẫn còn đó những điểm sáng. Giá trung bình của giao dịch mua bán xe đã giảm lần đầu tiên kể từ sau đại dịch vào mùa hè năm ngoái, và vẫn tiếp tục giảm.

"J.D. Power dự báo giá xe mới sẽ giảm trung bình 1.100 đô la trong suốt năm 2024 để xuống còn 44,9 nghìn đô la," Jominy chia sẻ với Motor1. 

Thị trường xe cũ sắp "chạm đáy"

Thị trường xe đã qua sử dụng tại Mỹ không được may mắn như vậy khi vẫn đang chịu ảnh hưởng từ sự suy giảm doanh số bắt đầu từ tháng 7 năm 2021 và kéo dài suốt năm 2022. Theo dự báo, lượng xe cũ được rao bán trong năm nay sẽ suy giảm.

"Tổng nguồn cung cấp của các phương tiện đã qua sử dụng có độ tuổi không quá 5 năm là 16,3 triệu xe trước Covid," Jominy nói, "nhưng 2024 sẽ là năm thứ tư liên tiếp ghi nhận mức giảm, với quy mô chỉ còn 13,7 triệu xe. Năm 2025 nhiều khả năng sẽ là điểm đáy khi số lượng ước tính của những chiếc xe đã qua sử dụng này giảm xuống còn 12,5 triệu."

Khi các loại xe giá rẻ trở nên hiếm hoi hơn, điều đó không có nghĩa là không còn chỗ cho các sản phẩm mới giá dưới 30.000 đô la trên thị trường. 

"Có đủ chỗ cho bất kỳ nhà sản xuất ô tô nào để chiếm lĩnh phân khúc giá dưới 30.000 đô la, phân khúc đã gần như bị bỏ rơi cho thị trường xe đã qua sử dụng. Trước Covid, 47% doanh số bán ô tô mới nằm trong phân khúc dưới 30.000 đô la, nhưng hiện nay, chỉ có 17% xe thuộc phạm vi đó", Tyson Jominy cho biết.

Sự trỗi dậy của ô tô Trung Quốc giá rẻ

Trong khi nhiều nhà sản xuất ô tô lớn không mặn mà với việc cung cấp sản phẩm giá dưới 30.000 đô la, có một nguồn cung không tưởng đang đẩy mạnh việc mang các mẫu xe giá rẻ đến Mỹ, đó chính là Trung Quốc. 

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD, Chery và Hongqi đang tạo nên một dấu ấn trên thị trường ô tô châu Âu với hơn 400.000 chiếc xe được giao cho khách hàng tại khu vực này trong năm 2023. Tỷ lệ thị phần hiện tại của Trung Quốc ở châu Âu là khoảng 8%, nhưng các chuyên gia dự kiến con số này có thể tăng lên gần 15% vào năm 2025.

Chery—một trong những nhà sản xuất ô tô lớn nhất tại Trung Quốc—muốn thâm nhập thị trường Mỹ trong vài năm tới. Công ty đã bán một số loại xe ở Mexico với giá dưới 30.000 đô la, và Phó Chủ tịch điều hành của Chery Mexico, Brian Wu, đã  nhìn ra một con đường để đến với Mỹ.

"Thị trường Hoa Kỳ rất quan trọng đối với chúng tôi. Chúng tôi đã có một kế hoạch cụ thể về cách tiếp cận, nhưng đáng tiếc là tôi không thể chia sẻ nhiều hơn về chiến lược này," Wu nói trong một cuộc phỏng vấn với Motor Trend vào năm ngoái.

Chery đã cố gắng thực hiện tham vọng bán xe ở Mỹ vào năm 2005, sau đó là vào năm 2020, nhưng cả hai lần đều thất bại. Mặc dù vậy, công ty vẫn cam kết rằng lần này mọi chuyện có thể sẽ khác. 

"Tôi không muốn lặp lại câu chuyện cũ," Wu nói. "Hiện tại không giống như trước đây, và cũng không giống với thời điểm cách đây 20 năm."

Với phân khúc xe mới dưới 20.000 đô la, Motor1 đưa ra nhận định rằng loại phương tiện này có lẽ đã không còn đất sống tại Mỹ. 

Đáng chú ý, doanh số bán hàng ở xứ sở cờ hoa đã đạt 15,5 triệu xe vào năm ngoái và không có dấu hiệu chậm lại. Số liệu bán hàng tiếp tục tăng lên, mặc cho giá bán các phương tiện trở nên đắt đỏ hơn đồng nghĩa với việc không có lý do nào khiến các nhà sản xuất ô tô đi đến quyết định giảm giá xe của họ.