Quy định mới này sẽ giúp các chủ xe điện yên tâm hơn khi lái xe đường dài

Từ 5/10, những trạm dừng nghỉ xây mới trên các tuyến cao tốc, quốc lộ hoặc đường tỉnh phải có trạm sạc cho xe điện. Đây là quy định mới thuộc Thông tư 09/2024 của Bộ GTVT vừa ban hành.

Quy chuẩn của một trạm dừng nghỉ

Hệ thống trạm dừng nghỉ phải phù hợp với quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Điểm đấu nối của đường ra vào trạm dừng nghỉ với đường bộ phải được thực hiện theo quy định tại Thông tư số 50/2015 của Bộ GTVT. Các công trình, thiết bị của trạm dừng nghỉ phải được xây dựng, lắp đặt bảo đảm tương ứng với cấp công trình theo quy định tại TCVN 4319:2012 và các quy định liên quan khác.

Ngoài ra, hệ thống điện, nước, chiếu sáng, thông tin liên lạc của trạm dừng nghỉ phải bảo đảm đồng bộ, hoàn chỉnh, tuân thủ theo các quy định tại QCVN 07:2010/BXD, TCVN 4319:2012 để có thể cung cấp an toàn, liên tục, ổn định các dịch vụ cho người, phương tiện giao thông.

Hệ thống điện phục vụ cho các trụ, thiết bị sạc điện cho xe ô tô điện phải bảo đảm đồng bộ, hoàn chỉnh theo nhu cầu sử dụng và từng giai đoạn đầu tư.

Thông tư cũng quy định rõ, các hạng mục công trình cơ bản của trạm dừng nghỉ được chia làm 3 nhóm, gồm: Các công trình dịch vụ công (cung cấp dịch vụ miễn phí), các công trình dịch vụ thương mại và các công trình bổ trợ.

Phân loại trạm dừng nghỉ

Trạm dừng nghỉ được chia làm 4 loại căn cứ vào diện tích tối thiểu và các hạng mục công trình bắt buộc phải có, các hạng mục khuyến khích...

Theo đó, căn cứ vào lưu lượng phương tiện, hành khách thông qua tuyến đường và điều kiện cụ thể của khu vực nơi xây dựng trạm dừng nghỉ để tính toán quy mô, năng lực cung cấp dịch vụ của trạm dừng nghỉ.

Các trạm dừng nghỉ bắt buộc có nơi cung cấp thông tin; khu vực ăn uống, giải khát; khu vực giới thiệu và bán hàng hóa; phòng trực cứu hộ, sơ cứu tai nạn giao thông; không gian nghỉ ngơi (Khu vực có mái che và khu vực trồng cây xanh có ghế ngồi); khu vệ sinh; trạm cấp nhiên liệu; kết cấu mặt sân khu vực đỗ xe.

Trạm dừng nghỉ loại 1 và 2 bắt buộc phải có trạm cung cấp nhiêu liệu và khu kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện hoặc khu vực rửa xe. Đối với trạm loại 3 và 4 khuyến khích có hai hạng mục này.

Theo đó, đối với trạm loại 1 phải có diện tích tối thiểu là 10.000 m2, loại 2 có diện tích 5.000 m2, loại 3 có diện tích 3.000 m2 và loại 4 là 1.000 m2. Khu vực đỗ xe (diện tích tối thiểu), trạm loại 1 có diện tích tối thiểu 5.000 m2, loại 2 là 2.500 m2, loại 3 là 1.500 m2 và loại 4 là 500 m2.

Thông tư cũng quy định, số vị trí đỗ xe tối thiểu có thể bố trí xe ô tô vào sạc điện chiếm 10% tổng vị trí đỗ xe; việc đầu tư hạ tầng dành để lắp đặt trụ sạc, thiết bị sạc phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng và từng giai đoạn đầu tư. Đối với các trạm dừng nghỉ loại 1 và 2 bắt buộc có hạng mục này. Trạm loại 3 và loại 4 khuyến khích có.

Quy định trước đây không yêu cầu các trạm dừng nghỉ bố trí trụ sạc hay dành khu vực đỗ xe riêng cho xe điện có nhu cầu sạc. Với thông tư mới, hệ thống trạm sạc sẽ được mở rộng và đồng bộ hơn, giúp các chủ xe điện chủ động hơn trong những hành trình dài. Với xe điện, thách thức không chỉ ở giá bán, thời gian sạc mà còn ở mạng lưới trạm sạc chưa rộng khắp và tiện dụng như trạm xăng, dầu truyền thống.

Hệ thống trạm sạc xe điện tại Việt Nam

Những năm qua tại Việt Nam, việc phát triển trạm sạc hầu như chỉ có VinFast theo đuổi và triển khai rộng rãi nhất. Hãng cho biết hạ tầng trạm sạc công cộng của công ty đã hiện diện tại 80 trong tổng số 85 thành phố trên cả nước (tính đến tháng 10/2023) với số lượng hơn 150.000 cổng sạc. Theo VinFast, khoảng cách di chuyển giữa 2 trạm sạc tại khu vực các thành phố không quá 3,5 km.

Ngoài VinFast, những hãng xe sang châu Âu như Porsche, Mercedes, Audi cũng có các trạm sạc công cộng nhưng số lượng rất nhỏ so với VinFast. Theo các chuyên gia, việc xây dựng trạm sạc không chỉ của một hãng riêng lẻ nào đó mà là của số đông và các công ty cung cấp hạ tầng sạc.

"Nhà nước nắm vai trò điều phối, đưa ra các quy định chung về trạm sạc, chuẩn sạc để tạo nên một mạng lưới rộng, khoa học, đồng bộ", ông Trung Hiếu, cựu giám đốc phát triển kinh doanh một công ty chuyên về cung cấp hạ tầng và giải pháp sạc cho xe điện, nói. "Nhưng các hãng có tham gia hay không, hoặc ở mức độ nào còn tùy vào tầm nhìn và kế hoạch kinh doanh của họ".

Thị trường xe điện tại Việt Nam những năm qua là cuộc chơi riêng của VinFast. Trong quý I, doanh số của VinFast khoảng gần 8.200 xe điện, thuộc những hãng bán nhiều xe nhất toàn thị trường ôtô Việt Nam. Một số hãng xe sang châu Âu như Mercedes, Audi, Porsche cũng bán xe điện. Mảng xe phổ thông có Hyundai với mẫu Ioniq 5 và một số thương hiệu Trung Quốc như Hongqi, Wuling. Nhưng doanh số các hãng này đều không đáng kể so với VinFast.

Phần lớn các hãng xe còn lại trên thị trường đều cho rằng đây chưa phải thời điểm chín muồi để đưa xe điện về bán tại Việt Nam. Toyota, Honda, Nissan, Suzuki... chọn xe hybrid và xem đây như giải pháp phù hợp hơn với hạ tầng giao thông và thói quen sử dụng xe của người Việt.