Từ một nhà sản xuất pin, BYD đã trở thành 'ông trùm' xe điện Trung Quốc như thế nào?

Khi Wang Chuanfu, một nhà nghiên cứu pin 29 tuổi, quyết định từ bỏ công việc ổn định tại một viện nghiên cứu nhà nước vào năm 1995 để vay 2,5 triệu nhân dân tệ (khoảng 343.000 USD theo tỷ giá hiện tại) từ người thân để mở nhà máy sản xuất pin điện thoại di động, ít ai có thể ngờ rằng đây là bước khởi đầu cho một thế lực mới trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. 

Công ty của Wang Chuanfu có tên BYD - viết tắt của "Build Your Dream" (Xây Dựng Giấc Mơ của Bạn). Ở thời điểm hiện tại, BYD vẫn đang dẫn đầu thị trường ô tô Trung Quốc với 1,607 triệu xe được bán ra trong nửa đầu năm 2024.

Vài nét về quá trình phát triển của BYD

Vào năm 2005, BYD bắt đầu sản xuất chiếc ô tô đầu tiên là sedan chạy xăng F3 và không lâu sau đó là phiên bản điện F3E. 

Mặc dù phiên bản điện này không được quảng bá rộng rãi do thiếu chính sách và hỗ trợ công nghệ về xe điện (EV) tại Trung Quốc vào thời điểm đó, nó đã đặt nền móng vững chắc cho các mẫu xe điện thành công sau này của công ty.

Dù gặp phải cáo buộc sao chép thiết kế từ các đối thủ quốc tế, ông Wang đã khẳng định trong cuộc phỏng vấn năm 2007 với một tạp chí ô tô Trung Quốc rằng BYD chỉ vay mượn các công nghệ "không được cấp bằng sáng chế".

Sự nghiệp của BYD chuyển mình mạnh mẽ vào năm 2008, khi một công ty con của quỹ Berkshire Hathaway thuộc sở hữu của tỷ phú Warren Buffett đã đầu tư 1,8 tỷ đô la Hồng Kông (tương đương 230,2 triệu USD hiện tại) vào cổ phiếu của BYD.

Wang Chuanfu đã trở thành người giàu nhất Trung Quốc vào năm 2009, đây cũng là thời điểm giá cổ phiếu của BYD tăng gấp năm lần nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của công ty trong ngành sản xuất pin và xe điện. 

Sự tăng trưởng về doanh số bán xe điện của BYD thực sự bắt đầu từ năm 2021, khi đại dịch và sự tăng giá của các mặt hàng thiết yếu, bao gồm cả xăng dầu, đã kích thích nhu cầu đối với xe điện.

Nhờ vào chiến lược đúng đắn, trong năm 2022, BYD đã bán được tổng cộng 1,8 triệu xe, gấp ba lần số lượng của năm trước đó. Doanh số bán hàng tiếp tục phá vỡ kỷ lục vào năm 2023 với hơn 5,7 triệu xe điện đã được bán ra trên toàn cầu.

Đáng chú ý, BYD đã ngừng sản xuất xe chạy xăng từ năm 2022 để tập trung hoàn toàn vào xe điện.

Điều gì làm nên thành công của BYD?

Các nhà phân tích nhận định rằng thành công của BYD đến từ nỗ lực cắt giảm chi phí, bằng cách tự sản xuất pin và các bộ phận khác. Những khoản này chiếm khoảng 30% chi phí tổng thể của xe.

Theo Wang Chuanfu, người sáng lập BYD, bí quyết phát triển nhanh của công ty nằm ở khả năng tự sản xuất các thành phần mà không phải phụ thuộc vào các nhà cung cấp bên ngoài. 

Ông cũng nhấn mạnh sự đơn giản trong việc sản xuất xe điện so với xe động cơ truyền thống, cho rằng các thiết bị đắt tiền không cần thiết cho việc sản xuất xe điện.

Sự đổi mới và cải tiến kỹ thuật cũng góp phần quan trọng vào lợi thế cạnh tranh của BYD. Theo báo cáo của ngân hàng đầu tư UBS, 75% thành phần của chiếc Seal được sản xuất nội bộ, cao hơn đáng kể so với 46% của Tesla Model 3 sản xuất tại Trung Quốc. 

Điều này không chỉ giúp Seal đạt tỷ suất lợi nhuận gộp cao hơn mà còn minh chứng cho lợi thế chi phí từ việc cải tiến kỹ thuật và đổi mới công nghệ của BYD.

Paul Gong - trưởng nhóm Nghiên cứu Ô tô Trung Quốc tại UBS - nhận định rằng tích hợp hệ thống cao của BYD đã giúp loại bỏ một số chi phí liên quan đến các thành phần. 

Wu Hui - phó hiệu trưởng Viện Kinh tế Trung Quốc Yiwei - cũng cho biết rằng trong giai đoạn đầu phát triển, BYD đã có lợi thế đáng kể trong việc tự sản xuất hầu hết các thành phần nhờ chuyên môn về pin, giúp công ty chiếm lĩnh vị trí dẫn đầu trong ngành công nghiệp thành phần.

Bên cạnh đó, BYD cũng đã giới thiệu công nghệ sản xuất mới e-platform 3.0, giúp giảm 10% tổng thể tích và trọng lượng xe. Vào tháng 03/2020, công ty ra mắt Pin Lưỡi Dao sử dụng lithium sắt phosphate (LFP), giúp tăng mật độ năng lượng và dung lượng tổng thể của pin.