Trung bình cứ 1.000 người dân Việt Nam thì có 50 người sở hữu ô tô

Vài năm trở lại đây, Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhiều tập đoàn lớn trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu, nhờ các chiến lược thu hút đầu tư hiệu quả của Chính phủ.

Ước tính trong 5 năm gần nhất, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam phát triển với tốc độ trung bình khoảng 15 - 20% mỗi năm. Tuy nhiên, theo Tổng cục Thống kê, Việt Nam mới chỉ đạt tỷ lệ 50 xe ô tô/1000 dân, thấp hơn nhiều so với Brunei (721 xe), Thái Lan (280 xe), Malaysia (542 xe) và Singapore (176 xe). Với GDP bình quân đầu người vượt mức 4.000 USD (101,8 triệu VNĐ), tỷ lệ sở hữu ô tô tại Việt Nam dự kiến sẽ tăng nhanh trong các năm tới.

Các chuyên gia cho rằng thị trường Việt Nam còn dư địa rất lớn cho sự phát triển ngành công nghiệp ô tô. Nhiều công ty đa quốc gia như Toyota, Honda, Ford, Mercedes-Benz đã đầu tư vào Việt Nam, xây dựng cơ sở sản xuất và lắp ráp ô tô tại nhiều địa phương.

Việt Nam nằm ở trung tâm khu vực Đông Nam Á, có lợi thế kết nối với nhiều thị trường lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước ASEAN khác. Vị trí này giúp giảm chi phí vận chuyển và tối ưu hóa chuỗi cung ứng cho các doanh nghiệp ô tô, biến Việt Nam thành "thỏi nam châm" đối với các "ông lớn" trong ngành sản xuất xe hơi.

Tuy nhiên, kết quả bán hàng từ đầu năm 2024 đến nay lại cho thấy một thực tế khác. Dù có dân số cao hơn nhiều nước khác như Brunei, Thái Lan, Malaysia, Singapore, tổng số lượng ô tô tại Việt Nam vẫn ở mức thấp. Theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), trong tháng 4/2024, doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt 24.350 xe, giảm 11% so với tháng 3/2024 nhưng tăng 9% so với cùng kỳ năm 2023.

Trong đó, doanh số xe du lịch đạt 17.258 xe, xe thương mại đạt 6.815 xe và xe chuyên dụng đạt 277 xe. Tổng doanh số bán hàng đến hết tháng 4/2024 giảm 11% so với 2023, trong đó xe ô tô du lịch giảm 14%, xe thương mại giảm 3% và xe chuyên dụng giảm 28%.

Các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần phát triển ngành công nghiệp ô tô theo hướng bền vững và thân thiện với môi trường. Việc thúc đẩy sử dụng công nghệ xanh, phát triển xe điện và xe tiết kiệm nhiên liệu không chỉ bảo vệ môi trường mà còn đáp ứng xu hướng tiêu dùng hiện đại, thu hút các nhà đầu tư quan tâm đến phát triển bền vững.

Bên cạnh việc thu hút đầu tư nước ngoài, Việt Nam cần hỗ trợ các doanh nghiệp nội địa, cung cấp thông tin thị trường và tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác quốc tế, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Để kích cầu thị trường, các hãng xe cần đưa ra nhiều chính sách giảm giá, ưu đãi nhằm thúc đẩy nhu cầu mua sắm của người dân. Với quy mô dân số 100 triệu và tiềm năng phát triển lớn, các chuyên gia dự báo sức tiêu thụ ô tô tại Việt Nam có thể đạt 1 triệu xe/năm vào đầu những năm 2030.

Việc tận dụng tốt các tiềm năng phát triển sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhiều hãng ô tô lớn trên thế giới, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao trình độ công nghệ và tạo nhiều cơ hội việc làm cho người dân.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng cần tính toán kỹ lưỡng tỷ trọng đầu tư nước ngoài, bởi khi FDI vào ngành ô tô chỉ đơn thuần là lắp ráp thành phẩm rồi tái xuất, lợi ích thực tế mang lại cho kinh tế đất nước và thu nhập người dân không nhiều, trong khi lợi nhuận chính vẫn chảy ra nước ngoài.