Tiêu chuẩn khí thải Euro 5 là gì & được áp dụng ra sao?

Theo Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5 - Euro 5 từ ngày 1/1/2022.

Hiện tất cả các thành viên của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đều đã sẵn sàng đưa ra thị trường các dòng xe đạt tiêu chuẩn khí thải mức 5 theo đúng lộ trình.

Tiêu chuẩn khí thải Euro 5 là gì?

Tiêu chuẩn khí thải mức 5 (Euro 5) là tiêu chuẩn giới hạn chất gây ô nhiễm có trong khí thải ô tô tương ứng với mức Euro 5 được quy định trong quy định kỹ thuật về khí thải xe cơ giới của Ủy ban kinh tế Châu Âu của Liên Hợp Quốc hoặc trong chỉ thị của Liên minh Châu Âu áp dụng đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới.

Tiêu chuẩn khí thải mức 5 có quy định rất khắt khe và cụ thể về giới hạn số lượng - trọng lượng của các hạt thải ra bên ngoài. Tiêu chuẩn khí thải mức 5 cũng áp dụng việc tính khối lượng hạt bụi trong khí thải đối với động cơ phun xăng trực tiếp. 

Trên thế giới, ô tô có các mức tiêu chuẩn khí thải từ Euro 1 đến Euro 6. Ngoài ra, tiêu chuẩn khí thải mức độ 7 (Euro 7), tiêu chuẩn cuối cùng, dự định sẽ được công bố vào năm 2021 hoặc 2022 và có thể có hiệu lực vào năm 2025.

Các chi tiết của Euro 7 có thể bị ảnh hưởng bởi các mục tiêu Thỏa thuận Xanh của Châu Âu nhằm giảm lượng khí thải carbon dioxide. 

Vì sao lại có các tiêu chuẩn khí thải Euro?

Tiêu chuẩn đầu tiên của Châu Âu về khí thải được đưa ra vào năm 1992. Kể từ đó, đã có thêm 5 bộ tiêu chuẩn khí thải khác được đưa ra với mục đích liên tục cải thiện chất lượng không khí trên toàn Liên minh Châu Âu (EU).

Luật đầu tiên của châu Âu về khí thải được ban hành vào năm 1970, nhưng tiêu chuẩn đầu tiên trên toàn châu Âu, được gọi là Euro 1, đã không được áp dụng mãi cho đến năm 1992. Tiêu chuẩn khí thải mức 1 (Euro 1) áp dụng cho tất cả các loại ô tô mới được EU phê duyệt từ tháng 7/1992 và tất cả các ô tô mới đăng ký lần đầu tiên từ tháng 1/1993.

Luật này trùng hợp với việc bắt buộc giới thiệu bộ chuyển đổi xúc tác cho ô tô động cơ đốt trong nhằm giảm lượng khí thải carbon monoxide (CO). Luật đặt ra các giới hạn lượng khí thải từ ống xả xe ô tô và xe thương mại hạng nhẹ (LCV) - chẳng hạn như xe tải và xe bán tải - đối với bốn loại khí thải chính, bao gồm Carbon monoxide (CO), Hydrocacbon (HC), Oxit nitơ (NOx), Vật chất hạt (PM).

Danh sách các tiêu chuẩn khí thải

Từ năm 1993 cho đến nay, đã có 5 tiêu chuẩn khí thải được đưa ra.

1. Chuẩn khí thải Euro 1 (EC93)

Tại châu Âu, chuẩn khí thải Euro 1 áp dụng cho tất cả xe ô tô mới đăng ký từ ngày 1/1/1993.

Tiêu chuẩn Euro 1 báo trước sự ra đời của bộ chuyển đổi xúc tác và xăng không chì cho tất cả các xe ô tô. 

Giới hạn khí thải Euro 1 (xăng) là CO: 2,72g/km HC + NOx: 0,97g/km

Giới hạn khí thải Euro 1 (động cơ diesel) là CO: 2,72g/km HC + NOx: 0,97g/km PM: 0,14g/km

2. Chuẩn khí thải Euro 2 (EC96)

Áp dụng cho tất cả các xe ô tô mới đăng ký từ 01/01/1997.

Tiêu chuẩn khí thải Euro 2 đã đưa ra các giới hạn khí thải khác nhau cho động cơ xăng và động cơ diesel và giảm mức độ chấp nhận được của cả bốn loại khí thải chính trên diện rộng.

Cụ thể, là giới hạn khí thải Euro 2 (xăng) CO: 2. 20g/km HC + NOx: 0.50g/km; giới hạn khí thải Euro 2 (động cơ diesel) CO: 1,00g/km HC + NOx: 0,70g/km PM: 0,08g/km.

3. Chuẩn khí thải Euro 3 (EC2000)

Áp dụng cho tất cả các xe ô tô mới đăng ký từ 01/01/2001

Chuẩn khí thải Euro 3 đã giới thiệu các giới hạn riêng biệt đối với lượng khí thải hydrocacbon và oxit nitơ cho động cơ xăng và giới hạn oxit nitơ riêng cho động cơ diesel.

Trong đó, giới hạn khí thải Euro 3 (xăng) CO: 2,30g/km HC: 0,20g/km NOx: 0,15g/km; giới hạn khí thải Euro 3 (động cơ diesel) CO: 0,64g/km HC: 0,56g/km NOx: 0,50g/km PM: 0,05g/km

4. Chuẩn khí thải Euro 4 (EC2005)

Áp dụng cho tất cả các xe ô tô mới đăng ký từ 01/01/2006.

Chuẩn khí thải Euro 4 giảm đáng kể giới hạn cho phép đối với các hạt và oxit nitơ trong động cơ diesel. Một số xe ô tô động cơ diesel mới có bộ lọc hạt động cơ diesel (DPF) giúp giữ lại 99% hạt.

Các quy định của tiêu chuẩn khí thải mức độ 4 là giới hạn khí thải Euro 4 (xăng) CO: 1,00g / km HC: 0,10g / km NOx: 0,08g / km; giới hạn khí thải Euro 4 (động cơ diesel) CO: 0,50g / km HC + NOx: 0,30g / km NOx: 0,25g / km PM: 0,025g / km.

5. Chuẩn khí thải Euro 5

Châu Âu đã áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức độ 5 (Euro 5) cho tất cả các xe ô tô mới đăng ký từ ngày 01/01/2011. 

Tiêu chuẩn khí thải mức độ 5 đã thúc đẩy sự ra đời của bộ lọc hạt động cơ diesel (DPFs) cho tất cả các xe ô tô chạy dầu. Một giới hạn hạt cũng được đưa ra đối với động cơ xăng phun trực tiếp.

Một giới hạn bổ sung về số lượng các hạt thải ra từ động cơ diesel cũng được đưa ra đối với các xe ô tô đăng ký từ ngày 1 tháng 1 năm 2013.

Giới hạn khí thải Euro 5 (xăng) CO: 1,00g/km HC: 0,10g/km NOx: 0,06g/km PM: 0,005g/km.

Giới hạn khí thải Euro 5 (động cơ diesel) CO: 0,50g/km HC + NOx: 0,23g/km NOx: 0,18g/km PM: 0,005g/km PM: 6,0x10 ^ 11/km

6. Chuẩn khí thải Euro 6

Áp dụng cho tất cả các xe đăng ký mới từ ngày 01/09/2015. Euro 6 giảm 67% mức cho phép đối với các oxit nitơ trong diesel và giới hạn số lượng hạt cho xăng.

Các nhà sản xuất ô tô đang sử dụng hai phương pháp để đáp ứng các giới hạn nghiêm ngặt của động cơ diesel. Đầu tiên là khử xúc tác có chọn lọc, bao gồm chất lỏng chuyển nitơ oxit thành nước và nitơ được phun vào ống xả của ô tô.

Ngoài ra, một hệ thống tuần hoàn khí thải được lắp đặt, thay thế một phần khí thải bằng khí nạp để giảm lượng nitơ có thể biến thành NOx.

Giới hạn khí thải Euro 6 (xăng) CO: 1,00g/km HC: 0,10g/km NOx: 0,06g / km PM: 0,005g/km PM: 6,0x10 ^ 11 / km.

Giới hạn khí thải Euro 6 (động cơ diesel) CO: 0,50g / km HC + NOx: 0,17g / km NOx: 0,08g/km PM: 0,005g/km PM: 6,0x10 ^ 11 / km

Các tiêu chuẩn khí thải Euro đã có hiệu quả như thế nào?

Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất & kinh doanh ô tô, các tiêu chuẩn khí thải Euro đã có ảnh hưởng đáng kể trong việc giảm lượng khí thải.

Kể từ năm 1993, mức carbon monoxide đã giảm 82% đối với ô tô động cơ diesel và 63% đối với xăng và các chất dạng hạt giảm 96%. Kể từ năm 2001, nitơ oxit giảm 84% và hydrocacbon giảm 50% trong ô tô chạy bằng xăng.

Tiêu chuẩn khí thải Euro 5 tại Việt Nam được áp dụng như thế nào?

Lộ trình về tiêu chuẩn khí thải đối với các dòng xe ô tô - mô tô hai bánh nhập khẩu, sản xuất hay lắp ráp được thể hiện rõ trong Quyết định 49/2011/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính Phủ, như sau:

• Bắt đầu từ ngày 1 tháng 1 năm 2022, các sản phẩm xe ô tô  lắp ráp, sản xuất và cả xe nhập khẩu mới sẽ buộc phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải ở mức Euro 5. 
• Các loại xe đang lưu hành trên thị trường và đang sử dụng sẽ không phải áp dụng kiểm định khí thải theo tiêu chuẩn này.

Tại Việt Nam, tiêu chuẩn khí thải Euro 4 đã được áp dụng chính thức từ 1/1/2018 đối với các loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu. Tuy nhiên, giữa đến thời điểm hiện tại, khi nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang áp dụng quy định tiêu chuẩn Euro mức 5 thì Việt Nam cũng đã có sự tiếp nhận và thay đổi nhất định từ tiêu chuẩn Euro 4 sang 5 từ năm 2021. 

Công nghệ chính là điểm khác biệt giữa tiêu chuẩn khí thải Euro 4 và 5. Nếu như trước đó, với các xe có động cơ không đạt chuẩn Euro 4 chỉ cần nâng cấp lại linh kiện xe, điều chỉnh và xử lý các bộ phận xúc tác thì đã có thể đạt được tiêu chuẩn này. Nhưng khi tiêu chuẩn mức 5 áp dụng thì sẽ đòi hỏi sản phẩm có công nghệ mới hơn, cao hơn, hiện đại hơn để có thể đạt có lượng xả thải thấp hơn chất gây ô nhiễm ra môi trường. 

Ngoài ra, không chỉ có động cơ cần đáp ứng tiêu chuẩn 5 Euro mà còn cần áp dụng cho xăng, dầu thì mới đảm bảo mục tiêu khí thải sạch hơn. Tuy nhiên, tại Việt Nam: 

• Tại Hà Nội hiện nay vẫn chưa có cây xăng nào phân phối dòng xăng có tiêu chuẩn tương đương tiêu chuẩn Euro 5.
• Chỉ có 1 loại dầu đạt được tiêu chuẩn theo Euro 5 đến thời điểm hiện tại đó là: Petrolimex phân phối loại diesel DO 0,001S-V.

Trong các văn bản gửi đến những cơ quan liên quan về thực hiện tiêu chuẩn khí thải mức 5 từ 01/01/2022, Thủ tướng đã giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, cùng phối hợp với Bộ Công thương để sớm hoàn thiện và ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu diesel, nhiên liệu sinh học tương ứng với tiêu chuẩn khí thải mức Euro mức 5.

Đồng thời giao Bộ Công thương chỉ đạo các doanh nghiệp xăng, dầu có kế hoạch cung ứng xăng, dầu diesel đạt mức 5 bảo bảo đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dùng cũng như đồng bộ cùng lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5 về mặt động cơ.

Tham khảo Vneconomy