Xe số tự động là gì? Những điều cần biết về xe số tự động

Nhiều người khi chọn mua một chiếc xe mới băn khoăn nên chọn mua một chiếc xe sử dụng dụng hộp số tự động hay số sàn. Dưới đây là lý giải chi tiết của Auto5 để bạn đọc có thể thấy rõ ràng về hộp số tự động cũng như việc có nên mua loại xe được trang bị hộp số này hay không.

1. Xe số tự động là gì?

Xe số tự động là dòng xe sử dụng loại hộp số có khả năng tự sang số (AT - Automatic Transmission), góp phần giảm bớt thao tác điều khiển giúp người lái tập trung quan sát và xử lý tình huống trong quá trình vận hành xe.

Hiểu đơn giản, đây là xe có số được điều chỉnh hoàn toàn tự động. Theo đó, người lái xe không cần điều chỉnh tăng giảm số bằng tay mà hệ thống xe sẽ tự động tăng giảm số để phù hợp với tài xế cũng như tốc độ chạy xe tương ứng.

Ở thời điểm hiện tại, hầu hết mọi người đều thích sử dụng xe được trang bị hộp số tự động bởi sự thuận tiện, dễ lái và không tốn quá nhiều sức, nhất là khi di chuyển trong các cung đường nội đô.

Nắm bắt được tâm lý người tiêu dùng, các nhà sản xuất ô tô lớn nhỏ trên toàn thế giới đang tối ưu rất tốt cho những chiếc xe sử dụng hộp số tự động với những sản phẩm chất lượng, giá cả phải chăng và mang đến nhiều sự lựa chọn cho khách hàng.

2. Ý nghĩa các ký hiệu trên cần số tự động

Mỗi hãng xe, mỗi đời xe sẽ đều sẽ có cách ký hiệu khác nhau cũng như thứ tự cách sắp xếp theo thẩm mỹ thiết kế khác nhau. Nhìn chung, đa phần chúng sẽ được thiết kế cần chuyển số nằm trên đường thẳng hoặc đường đường xen kẽ. Khác biệt nhất là một vài dòng xe sang thì sẽ có dạng tròn.

Hiện nay cũng đã có nhiều kiểu dáng hộp số tự động hơn ngoài loại truyền thống, nhằm mang đến những trải nghiệm lái xe mới dành cho khác hàng. Ví dụ như loại núm xoay hay đặc biệt là cần số pha lê đẹp "hớp hồn" trên chiếc xe sang chạy điện Genesis GV60 của thương hiệu Hàn Quốc.

Dù có nhiều kiểu dáng như vậy nhưng điểm chung của chúng sẽ là các ký hiệu thường thấy trên hộp số như:

• P (Park) - Đỗ xe - Sử dụng khi bạn đỗ xe lâu tại một điểm

• R (Reverse) - Số lùi - Sử dụng để chạy lùi, lùi đỗ xe 

• N (Neutral) - Số mo, ngắt truyền động hộp số - Sử dụng khi cần kéo xe cứu hộ 

• D (Drive) - Số tiến - Sử dụng để xe di chuyển về phía trước

Tuỳ thuộc vào từng dòng xe, chúng ta sẽ có thêm các ký hiệu khác được đề cập cụ thể trong hướng dẫn học lái xe số tự động của từng dòng:

• M (Manual) (+ -) Hoạt động giống số sàn, cho phép xe chuyển sang số 1, 2, 3, 4, 5 và ngược lại.

• S (Sport) Số thể thao, hoạt động gần giống như chế độ M

• D1 (Drive 1), D2 (Drive 2) Sử dụng khi đi tốc độ chậm, đường khó đi hoặc tăng tốc. Một trong những công dụng quan trọng của tính năng này là hãm số giúp đổ đèo an toàn.

• OD (Overdrive) Số sử dụng để về số khi cần tăng tốc để vượt.

• L (Low) Số thấp, sử dụng trong các trường hợp tải nặng, lên dốc, xuống dốc.

• B (Brake) Số hãm, sử dụng để hãm tốc bằng động cơ khi xe xuống dốc, thường có trên hộp số tự động vô cấp

3. Hướng dẫn lái xe số tự động

Điểm khác biệt lớn nhữa giữa xe số sàn và xe số tự động chính là chân côn. Đây cũng là một chi tiết khiến nhiều người chuyển sang dùng xe sử dụng hộp số tự động khi phần chân côn đã được thiết kế tự động, chỉ có chân ga và chân phanh nên thao tác di chuyển khi lái xe dễ dàng hơn xe số sàn.

Dưới đây là hướng dẫn cách vào số cho từng loại ký hiệu xuất hiện trên hộp số tự động.

3.1 Hướng dẫn cách vào số

• Số N - Số Mo

Số N – Neutral hay còn gọi là số “mo”, đây là số ở chế độ ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số. Lúc này xe sẽ ở trạng thái hoàn toàn tự do và thường được sử dụng khi cần đẩy xe hoặc kéo xe.

• Cách về số N khi đang chạy xe

Nhiều tài xế nghĩ rằng việc để số N một lúc khi xe đang chạy giúp tiết kiệm nhưng thực tế này lại là nguyên nhân khiến cho hộp số bị ảnh hưởng.

Việc để số N khi đang chạy xe cũng rất nguy hiểm, bởi lúc này xe không thể giảm tốc độ nhanh bằng phanh động cơ. Hơn nữa, khi xe đang chạy mà cần số ở vị trí N sẽ rất dễ bị chuyển nhầm về R hoặc P rất nguy hiểm.

• Về số N khi xuống dốc

Khi để số N xuống dốc đồng nghĩa với việc để xe chạy theo quán tính và sẽ rất nguy hiểm. Điều này sẽ làm nóng phanh, hỏng phanh và khả năng mất kiểm soát là rất lớn.

Chính vì vậy, các xế mới không nên về số N khi đang đổ dốc vì điều này không cần thiết. Hơn nữa, nhiều xe số tự động hiện nay có thể tự ngắt nguồn cung cấp nhiên liệu khi xe đang xuống dốc.

• Về số N trước khi về số P

Trên địa hình bằng phẳng, việc về số P trước hay kéo phanh tay trước khi dừng xe không quá khác biệt. Tuy nhiên với địa hình không bằng phẳng, nếu xe chưa dừng hẳn đã về P rồi khóa nhanh tay, nhả chân phanh khiến xe dễ bị dằn mạnh.

Quy trình dừng xe đúng chuẩn mà bạn cần thực hiện là khéo phanh tay rồi mới chuyển về P. Tốt hơn, các xế nên làm thêm bước chuyển về số N trước xong mới kéo phanh tay và về P cuối cùng.

• Số D1, D2, D3

Tùy theo địa hình và độ dốc mà người lái xe sẽ dò số chọn D1, D2 hay D3. Để tìm dò số, tài xế chỉ cần chuyển cần số về D1, D2 hoặc D3, nếu số nào mà xe vẫn giữ tốc độ chậm bình thường không cần rà phanh thì đó là số phù hợp. Được biết, độ hãm sẽ giảm dần theo cấp độ và D1 có lực hãm mạnh nhất, D3 có lực hãm ít nhất.

• Số M - Số tay Manual

Trên các xe số tự động vẫn trang bị chế độ chuyển số tay M – Manual thường có ký hiệu M+M-. Tài xế sẽ dùng số tay trong các trường hợp muốn kiểm soát khi cần tăng tốc nhanh, leo dốc hay xuống dốc.

Một số dòng xe số tự động khác, nhà sản xuất thường trang bị thêm lẫy chuyển số tích hợp sau vô lăng. Lẫy chuyển số này sẽ giúp tài xế có thể sang số tay khi chạy xe ở chế độ Sport (S) hay Manual (M).

Tuy nhiên, với những xế chưa có nhiều kinh nghiệm thì cần hạn chế sử dụng số tay vì khi dùng số tay xe sẽ không tự động chuyển số khi tăng tốc được.

3.2 Hướng dẫn lái xe số tự động

Những điều cẩn lưu ý trước khi lái xe số tự động

• Thực hiện điều chỉnh gương, ghế ngồi để giúp bạn cảm thấy an toàn và tập trung.
• Kiểm tra xe trước khi lái và xác định các chức năng điều khiển của xe
• Đảm bảo tất cả các cửa đều khoá chặt
• Thắt dây an toàn đúng quy định cho bạn, và những người trong xe
• Chắc chắn xe đã sẵn sàng bằng các kiểm tra bảng điều khiển, không còn đèn báo sáng
• Không nên để điện thoại khiến bạn mất tập trung khi lái xe, tốt nhất là để điện thoại ở chế độ im lặng, hoặc chuông nhỏ vừa đủ nghe.

Các bước cơ bản lái xe số tự động

     Bước 1: Cắm chìa khoá vào ổ và khởi động xe

• Đặt chân lên phanh
• Đạp hết chân phanh
• Thả phanh tay

     Bước 2: Chuyển xe sang chế độ lái phù hợp

Hãy điều chỉnh xe sang chế độ di chuyển phù hợp mà bạn mong muốn. Có thể tham khảo lại phần ý nghĩa các ký hiệu cần nhớ khi trong hướng dẫn xe số tự động đã nêu ở phần trên.

Chẳng hạn có thể chọn xe số tiến (D) hay lùi (R) tùy vào trạng thái mà bạn đang đỗ xe.

• Nếu bạn đang lái xe về phía trước, chuyển số sang số D
• Nếu bạn đang muốn lùi xe hoặc lùi xe ra khỏi điểm đỗ thì chọn (R)
• Nếu bạn đang lùi xe, đầu tiên hãy kiểm tra gương chiếu hậu, đặt tay lên ghế hành khách và quay đầu sang phải để nhìn về phía sau

     Bước 3: Nhấc chân ra khỏi phanh và cảm nhận chiếc xe đang di chuyển

• Chân phải đạp phanh và dần dần hạ hết tay phanh, quan sát trước sau cẩn thận bằng gương chiếu hậu trước khi cho xe di chuyển
• Bỏ chân ra khỏi phanh và từ từ nhấn chân ga để xe tăng tốc, cảm nhận xe di chuyển, tăng tới tốc độ mong muốn, phù hợp với luật giao thông

     Bước 4: Tăng tốc xe

• Bạn nên tăng tốc độ phù hợp trong đoạn đường của bạn. Nếu bạn đang đi trên đường thì phải chấp hành luật giao thông và một quy tắc nên nhớ là đi cùng vận tốc với các phương tiện khác
• Nếu các phương tiện  khác đi nhanh hơn nhiều so với giới hạn tốc độ thì bạn cũng nên tăng tốc một chút để không cảm thấy lạc lõng
• Lái xe quá chậm cũng nguy hiểm tương tự như việc lái xe quá nhanh
• Tăng tốc độ bình tĩnh và đừng đẩy chân ga quá mạnh vì có thể gây nguy hiểm

     Bước 5: Dừng đỗ xe

Sử dụng chân phải đạp chân phanh cho đến khi xe dừng hẳn, kéo phanh tay và chuyển cần số về P, sau đó tắt động cơ.

4. Nên mua xe số tự động hay số sàn

Để biết nên mua xe số sàn hay tự động cần phải căn cứ vào nhiều tiêu chí như: nhu cầu, mục đích sử dụng, chi phí nuôi xe, phong cách lái, điều kiện đường sá…

4.1. Nên mua xe số sàn khi

• Muốn tiết kiệm chi phí

So sánh xe số sàn và số tự động, xe số sàn là lựa chọn kinh tế hơn do giá bán xe thấp hơn, chi phí bảo dưỡng – sửa chữa cũng bình dân hơn, vận hành bền bỉ hơn.

Đặc biệt, biết cách phối hợp nhuần nhuyễn côn – ga – phanh và ra vào số hợp lý thì xe số sàn cũng tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn. Do đó, nếu đề cao tiêu chí tiết kiệm ngân sách mua xe và “nuôi” xe về sau thì nên chọn xe số sàn.

• Mua xe kinh doanh dịch vụ

Người mua xe kinh doanh dịch vụ thường chọn xe số sàn nhiều hơn xe số tự động. Do chi phí đầu tư ban đầu thấp. Với cùng một mẫu xe, cùng cấu hình dẫn động thì phiên bản số sàn luôn thấp hơn xe số tự động từ vài chục triệu đồng, thậm chí cả trăm triệu đồng nếu cắt giảm bớt trang bị.

Bên cạnh đó như đã phân tích ở trên, chi phí “nuôi” xe số sàn từ phí bảo dưỡng, sửa chữa đến tiền xăng dầu… cũng “mềm” hơn xe số tự động.

• Muốn có trải nghiệm lái chân thật

Với xe số sàn, người lái có thể làm chủ hoàn toàn, cảm nhận rõ rệt được sự tương tác chân ga và phản ứng của động cơ. Nếu thao táo đúng kỹ thuật, hộp số sàn còn giúp xe tăng tốc nhanh hơn, tiết kiệm nhiên liệu hơn so với xe số tự động.

Do đó, với những người ưa trải nghiệm lái xe chân thật, muốn nắm quyền kiểm soát toàn bộ sự vận hành của xe thì sẽ thích xe số sàn hơn. Loại xe này cũng được đánh giá cao hơn nếu thường xuyên sử dụng để di chuyển trên các địa hình phức tạp.

4.2 Nên mua xe số tự động khi

• Thường xuyên đi trong phố

Lái xe số sàn trong phố vừa vất vả do phải thao tác liên tục, lại vừa tốn kém nhiên liệu. Trong khi với xe số tự động, người lái được phép nhàn hạ hơn, chỉ gần điều khiển ga hoặc phanh. Nên nếu mua xe chủ yếu đi trong phố thì nên chọn xe số tự động.

• Mua xe cho gia đình

Xe số tự động dễ lái, dễ điều khiển, không đòi hỏi quá nhiều kỹ thuật, đặc biệt phù hợp cả với phụ nữ và người lớn tuổi. Do đó, nếu mua xe cho gia đình thì nên ưu tiên xe số tự động, bởi bất kỳ thành viên nào trong gia đình cũng đều có thể sử dụng.

Mặt khác, xe số tự động ngày nay được ưa chuộng hơn nên đa dạng, phong phú mẫu mã hơn. Trên cùng một mẫu xe, các phiên bản số tự động cũng có nhiều option, trang bị tiện nghi hiện đại hơn. Vì thế sẽ đáp ứng tốt hơn các nhu cầu sử dụng.

>>Xem thêm: Lái mới hoặc mua xe lần đầu, nên mua số sàn hay số tự động?